Często spotykam się w swojej praktyce z pytaniami dotyczącymi skutków prawnych meldunku. Wiele osób zastanawia się np. czy zameldowanie się najemcy (zwłaszcza cudzoziemca) w ich mieszkaniu wiąże się z ryzykiem nabycia przez taką osobę prawa do lokalu.
W tym artykule wyjaśniam czym jest meldunek, jakie są jego rodzaje oraz jakie prawa daje zameldowanie się.
CZYM JEST MELDUNEK?
Meldunek jest obowiązkiem administracyjnym, który ciąży zarówno na obywatelach Polski, jak również na cudzoziemcach, którzy przebywają na terytorium RP.
Za osoby nieposiadające pełnej zdolności do czynności prawnych (małoletnich, ubezwłasnowolnionych) obowiązek ten wykonuje rodzic lub opiekun.
Polega on na oficjalnym wpisaniu do ewidencji ludności adresu, pod którym dana osoba przebywa na stałe lub tymczasowo. Jest on dokonywany poprzez złożenie wniosku w urzędzie gminy właściwym dla miejsca pobytu. Obowiązek meldunkowy obejmuje również wymeldowanie z dotychczasowego miejsca pobytu, gdy dana osoba zmienia adres, pod którym przebywa.
Meldunek może być stały jeżeli zameldowany ma zamiar przebywać w danym miejscu na stałe, lub tymczasowy, jeżeli pobyt trwa dłużej niż 3 miesiące, ale bez zamiaru stałego pobytu.
Wypełnienie obowiązku meldunkowego nie tworzy prawa do lokalu. W przypadku cudzoziemców ubiegających się o pobyt czasowy lub pobyt stały niewypełnienie tego obowiązku niesie jednak pewne konsekwencje, o których szerzej poniżej.
Meldunek nie jest również tożsamy z miejscem zamieszkania, które jest pojęciem szerszym i wykorzystywanym na potrzeby prawa cywilnego oraz procedur sądowych i administracyjnych i oznacza nie tylko adres pod którym dana osoba przebywa na stałe, ale również centrum jego interesów życiowych.
CO GROZI ZA NIEWYPEŁNIENIE OBOWIĄZKU MELDUNKOWEGO?
W ostatnich dekadach nasiliły się migracje wewnętrzne Polaków, co doprowadziło do sytuacji, w której przepisy dotyczące obowiązku meldunkowego stały się w dużej mierze martwe.
Zameldować się jako obywatel Polski zgodnie z prawem musisz w ciągu 30 dni od dnia zmiany miejsca pobytu. Jednak obecnie polskie prawo nie przewiduje sankcji karnych za brak wypełnienia obowiązku meldunkowego dla obywateli polskich.
Inaczej sprawa ma się jednak z cudzoziemcami.
Cudzoziemcy podlegają ostrzejszym obowiązkom. Mają oni obowiązek zameldować się w ciągu 4 dni od zmiany miejsca pobytu, a sam meldunek jest jednym z warunków wydania im karty pobytu. Może ono okazać się również potrzebne do założenia konta w banku czy nadania numeru PESEL. Niewypełnienie tego obowiązku może również skutkować w ich przypadku możliwością ukarania grzywną.
CZY ZAMELDOWANIE CUDZOZIEMCA JEST BEZPIECZNE?
Wielu wynajmujących zadaje sobie pytanie czy zameldowanie obywatela Ukrainy lub innego państwa w lokalu stanowiącym jego własność może mieć dla nich negatywne konsekwencje w przyszłości.
Należy ponownie wskazać, że prawo do lokalu mieszkalnego daje umowa najmu, a nie meldunek. To umowa najmu lokalu mieszkalnego daje najemcom, w tym również cudzoziemcom określone prawa wynikające z zawarcia stosunku zobowiązaniowego oraz przewidziane w przepisach powszechnie obowiązującego prawa, np. kodeksu cywilnego czy ustawy o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z 21 czerwca 2001 r.
Podsumowując zatem, zameldowanie takiej osoby w swoim lokalu nie daje jej żadnych dodatkowych praw. Ponadto, najemca może zostać w nim zameldowany również bez twojej wiedzy i zgody po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w którym najemca będzie musiał wykazać tytuł prawny do lokalu.
PODSUMOWANIE
Jak wskazano to już powyżej meldunek nie powoduje nabycia przez najemcę prawa do lokalu ani jakiegokolwiek dodatkowego prawa. Potwierdzały to wielokrotnie sądy, np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 19 kwietnia 2018 r. – sygn. akt: III SA/Lu 669/17.
Prawo takie daje umowa najmu lub inna umowa czy prawo o charakterze rzeczowym, np. własność. Przyzwyczajenia i błędne przekonania społeczeństwa w tej kwestii są jednak silne.
