Testament jest kluczowym dokumentem wyrażającym wolę spadkodawcy co do rozporządzenia jego majątkiem. Co jednak w sytuacji, gdy istnieją podejrzenia, że testament został sporządzony w sposób wadliwy np. pod wpływem manipulacji czy nacisków innych osób? Czy można go unieważnić? Odpowiedź brzmi: TAK, ale pod pewnymi warunkami.
KIEDY TESTAMENT JEST NIEWAŻNY?
Testament może zostać uznany za nieważny, jeśli jego sporządzenie nastąpiło w jednej z poniższych sytuacji:
- Brak świadomości lub swobody decyzji – jeśli spadkodawca był w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (np. z powodu choroby psychicznej, zaawansowanej demencji czy silnych leków).
- Błąd wpływający na treść testamentu – jeśli spadkodawca działał pod wpływem błędu, uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści (np. testator powołuje oznaczoną osobę do spadku na skutek fałszywego wyobrażenia o cechach jej charakteru lub sytuacji zdrowotnej, osobistej czy majątkowej.
- Sporządzenie testamentu pod wpływem groźby – jeśli spadkodawca został zmuszony do sporządzenia testamentu pod naciskiem groźby, np. szantażu ze strony jednego ze spadkobierców.
Ważne! Testament może być unieważniony w całości lub tylko w części. Jeśli pewne zapisy zostały dokonane pod wpływem błędu lub groźby, mogą one zostać uchylone, a pozostała treść testamentu pozostanie w mocy.
JAK ZAKWESTIONOWAĆ WAŻNOŚĆ TESTAMENTU?
Jeśli masz podejrzenia co do prawidłowości sporządzenia testamentu konieczne jest podniesienie zarzutu nieważności w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku.
Samo podniesienie zarzutu nieważności i powołanie się np. na stwierdzoną za życia spadkodawcy jego chorobę psychiczną nie spowoduje nieważności testamentu. W takich sprawach konieczne jest przeprowadzenie wnikliwego postępowania dowodowego – dopuszczenie dowodu z opinii biegłych, jak również przesłuchanie świadków.
JAKIE SĄ TERMINY NA UNIEWAŻNIENIE TESTAMENTU?
Prawo przewiduje ograniczenie czasowe na podważenie testamentu:
3 lata – termin ten biegnie od momentu, gdy osoba mająca w tym interes dowiedziała się o wadzie testamentu (np. odkryła, że testator sporządził dokument pod wpływem manipulacji).
10 lat – liczony od momentu otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Po jego upływie nie można już podważyć testamentu.
Ważne! Jeśli jeden z tych terminów minął, nie ma już prawnej możliwości unieważnienia testamentu.
PODSUMOWANIE
Unieważnienie testamentu po śmierci spadkodawcy jest możliwe, ale wymaga spełnienia określonych warunków oraz dochowania terminów przewidzianych przez prawo. Jeśli podejrzewasz, że testament w Twojej rodzinie został sporządzony w sposób nieuczciwy, warto skonsultować się z adwokatem, który pomoże w podjęciu odpowiednich kroków prawnych.
Masz pytania dotyczące testamentu? Skontaktuj się z naszą kancelarią – pomożemy Ci zadbać o sprawiedliwy podział spadku!
